Kavram	Açıklama
MASKARAT-MASKARATE	Ayakkabı sayasının burun kısmı.
ASTİKA	Ayakkabı pençelerini parlatmak için kullanılan geyik veya at kemiğinden yapılmış alet.
AYAKKABI	Özellikle sokakta ayağı korumak için giyilen ve altı kösele,lastik gibi dayanıklı maddelerden yapılan ayak giyeceği,pabuç.
BAĞCIK	Ayakkabı bağı.
BALIKGÖZÜ	Ayakkabılarda bağ geçirilen halka. Bazı yazlık ayakkbılarda, özellikle sayası beyaz deriden olanlarda veya açık sandalet tipi ayakkabılarda kullanılan beyaz köseleye şaplı kösele denir. Taban içinde, fort ve bombe olarak kullanılan 1-2 mm klınlığında olan köseleye de vaketa denir.
BİYE	(Bilet-Fr.-Kısa)Konfeksiyon veya ayakkabı imalatında kullanılan parça derilerdir.
BOMBE	Ayakkabının sayasında deri ile iç astarı arasına konan ve ayakkabının burun kısmının sert durmasını sağlayan, falçata ile traşlanarak inceltilmiş kösele.
BOOTSTRAP	Ayakkabının arka kısmında yer alan, giymeyi kolaylaştırmak için kullanılan tutacak.
CAPULA-KAPARA-PAŞMAK-BAŞMAK-GARAVLE-PABUÇ	Ayakkabı.
ÇARPANA	Ayakkabının topuk tarafındaki arka kısmının topuğun altına yatırılmış şekli.
ÇEDİK	Ayakkabı.
ÇİRİŞ	Ayakkabı yapıştırıcısı.
ÇÖRÇİL	Kısa konçlu ve küt burunlu, altı lastik asker postalı.
DİL(LİSAN)	Ayakkabı bağlarının altına rastlayan saya parçası.
DİŞLİ	Ayakkabıcıların sayayı kalıba çekmek için kullandıkları kerpeten gibi bir araç.
EKLEME	Ayakkabı pençesi yama.
ESPADRİL	Kumaş ve hasırdan yapılan yazlık ayakkabı.
FİLAR	1. Ayakkabı, yemeni.2. Eskiden giyilen hafif bir terlik.
FİLOTA	Piyantayı pekiştirmek üzere arka çatısına dikilen parça.
FİSİNAJ	(Finissage-Fr.-Son olarak gözden geçirme.) Deri işlemenin son aşamasıdır. Derinin parlaklığının, cildinin, esnekliğinin, yırtılma direncinin ve kalitesinin belirlenmesinde önemli payı olan son rütujdur.
FİTİL	Ayakkabıcılıkta bir tarafı düz,öteki tarafı yuvarlak kesilmiş ince küçük deri parçası.
FİYAPA	Ayakkabının altını kalınlaştırmak için yerleştirilen parça.
FORA	Ayakkabının tabanı ile sayası arasına konmuş parça.
FORT	Ayakkabının sayasında deri ile iç astarının arsına konan ve ayakkabının arka tarafının sert durmasını sağlayan, falçata ile traşlanarak inceltilmiş kösele.
GALOŞ	1. Tabanı tahtadan yapılmış deri ayakkabı.2. Müzelerde, özellikle sağlık kurumlarında özel bölümlere girerken ayakkabı üzerine geçirilen ince ve şeffaf korumalık.
GAMBA	Ayakkabının yan yüzlerinden her biri.
GAREVLE(KAREVLE)	(Yöresel )Ayakkabı.
GAZOMA	Ayakkabının etrafına yapılan dikiş.
GAZUMA	Kazmatığ.
GETR	Ayakkabının üstünden bacağın alt bölümüne değin sarılan bir tür tozluk.
HAFF	Osmanlıca ayakkabı.
HARAMA	Ayakkabının taban köselesinde açılan yarık. Bu kapaklı yarık dikiş işi bittikten sonra çiriş ile yapıştırılarak kapatılır, dikiş görülmez ve ayakkabı kullanılırken dikiş iplikleri yere temas etmediği için de aşınmaz/kesilmez.
HARAMAKİ	Ayakkabının taban köselelerine yarık açmakta kullanılan kunduracı aleti.
HAVLE	Taban yapıştırma presi.
İSTİKA-İSTEKA	Ayakkabıların altını parlatmak için kunduracıların kullandığı kemik.
İŞLİ	Ayakkabıcıların sayayı kalıba çekmek için kullandıkları kerpeten gibi bir araç.
KABALA-NALÇA	Ayakkabıların altına çakılan, iri başlı demir çivi.
KALAVRA (KALEVRA)	Ölçeksiz ayakkabı, yemeni.
KALAVRAHANE	Ayakkabı atölyesi.
KAZUMA MAKİNESİ	Ayakkabı dikişlerinde kullanılan bir tür makine.
KAZUMA TIĞI	Kunduracılıkta, köseleyi ayakkabının yüzüne dikmek için kullanılan tığ.
KELİK	Eski ayakkabı.
KERAT-KERATA	Ayakkabı çekeceği.
KERESTE	Ayakkabı yapımında kullanılan gereçler.
KIÇAYAK	1. Çizmeye benzeyen, ayağa giyilen bir çeşit yemeni.2.Ayakkabıcılıkta bir çeşit ayakkabı kalıbı.
KİLTE	Ayakkabı tokası.
KOVALDANA	Ayakkabının çorapsız giyilmesi.
KÖSELE	Ayakkabı tabanı v.b. kullanılan, büyükbaş hayvanların işlenmiş derisi. Ayakkabının tabanınde ve bazen topuğunda da kullanılan kalın ve dayanıklı hayvan derisidir. Kullanılmadan önce uzunca bir süre su içinde ıslatılırak tavlanır. Sonra ölçüsüne göre kesilir ve kunduracı dizinin üzerine koyduğu ütü demiri üzerinde çekiç ile döverek kıvama getirir. Normal kösele 3-5 mm kalınlığında ve toprak rengindedir.
KÖŞGER-KÖŞKER	Ayakkabı tamircisi, yemenici.
LABUNYA	Ayakkabının ökçe bölümünü parlatma işlemi.
LASTİK	Ayakkabı üzerine giyilen kauçuktan pabuç.
LİMAKİ	Ayakkabıcılıkta kullanılan küçük eğe.
LİSAN-DİL	Ayakkabı bağlarının altına rastlayan saya parçası.
LOFIR	Ayakkabı.
LORTA	Ayakkabı kalıbının çapı.
LOSTRA	Ayakkabı boyama.
LOSTRA SALONU	Ayakkabı boyanılan yer.
LOSTRACI	Lostra salonunda çalışan ayakkabı boyacısı.
LUSTRİN	Parlak kumaş kullanılarak yapılmış ayakkabı.
LUSTUR	Ayakkabı boyacısı,lostracı.
MAKİNETA(MAKASETA)	Ayakkabıcılıkta kenar düzeltmek için kullanılan metal alet.
MASKARATA	Ayakkabının ön tarafında dikişle ayrılmış burun bölümü.
MEST	Üzerine mesh edilebilen, kısa konçlu, hafif ve yumuşak bir tür ayakkabı.
MEŞİN	(Far.-Sepilenmiş koyun derisi.) Koyundan elde edilen ayakkabılık deridir.
MOKASEN	Kuzey Amerika yerlilerince kullanılan, hayvan derisinden yapılma, üzerleri inci boncukla süslü, ökçesiz, yarım ayakkabı.
NALÇA	Ayakkabı taban demiri.
NEOLİT	Plastik ve kauçuk karışımı,kösele tabana benzeyen bir tür ayakkabı taban çeşidi.
NİAL	Ayakkabıcılar.
NUBUK	Su geçirmez deri.
OLTAN	Ayakkabının yere basan veya iç tarafına dikilen parça.
ÖKÇE	Ayakkabı altının topuğa rastlayan yüksek bölümü, topuk.
PATUMA (Potuma,patumatığ)	Kıvrık uçlu kunduracı bizi.
PENÇE	Ayakkabının tabanındaki kösele.
PİANTA	Ayakkabı tabanının geniş bırakılan kenarı.
PİNE	Ayakkabı yaması.
PİNEDUZ	Ayakkabı tamircisi, eskici.Yamacı.
PİYANTA	Ayakkabı kenarı. Ayakkabının alt taban kenarı.
POİNT	Balede,balerinlerin parmaklarının uç noktasında duruyormuş gibi görünmelerini sağlayan,uçları tahta ya da benzeri malzemeden yapılma patik şekli.
RUGAN	Ayakkabı ve çanta yapımında kullanılan parlak bir deri.
SABO	1. Genellikle birçok Avrupa ülkesinde giyilen tahta ayakkabı. 2. Üzerinde deri vb. bant bulunan bir tür sandalet.
SAHTİYAN	Ayakkabı yapımında kullanılan tabaklanarak boyanmış ve cilalanmış deri.
SAMA	Derilere aşırı yumuşaklık ve çok ince tane verilmek istendiği zaman, daldırıldığı banyo.
SANDAL(SANDALET)	Yalnız tabanı bulunan, ayağa kordon ve kayışla bağlanan açık ayakkabı.
SAYA	Ayakkabının yumuşak olan üst bölümü.Ayakkabının modeline ve ölçüsüne göre özel yapılmış mukavva kalıpların yardımı ile kesilmiş deri parçalarını modeline uygun dikerek kalıba çekilecek  şekilde üretilmiş malzemeye saya, deri parçalarını saya dikiş makinesinde dikerek bu duruma getiren kişiye de sayacı denir.
USKUFYE	Süet deri olan ayakkabının üretim sırasında sayasının lekelenmesini önleyen beyaz, kasap kağıdına benzer özel bir kağıt. Çok az ıslatılarak saya ile beraber kalıba çekilir ve ayakkabı imalatı sona erince vardolanın hemen üzerinden falçatanın ucu ile dikkatli bir şekilde kesilerek alınır.
ÜTÜ DEMİRİ	O zamanlar terzilerde ve evlerde içine kor halinde mangal kömürü konan ütüler kullanılırdı. Terzilerin kullandığı ütüler evlerde kullanılanlardan daha büyük ve ağır olurdu. Bu ütülerin tamamı dökme demirden olup taban kısmı 2-3 cm kalınlığında idi. İşte kunduracının dizi üzerine koyup örs olarak kullandığı ütü demiri bu ütülerin taban kısmıdır ve bugünkü ütülerin tabanı formundadır. Şimdi bu eski ütülerin bazı nostalji sevenler tarafından çiçek saksısı olarak kullanıldığını biliyoruz.
VAKETA	Ayakkabı yapımında kullanılan buzağı derisi.
VARDOLA	Ayakkabının saya ile alt tabanının birleştiği çıkıntılı bölüm.Ayakkabının taban köselesi üzerindeki üst kattır. Dışardan bakıldığında ayakkabı tabanının tamanını kapladığı sanılan bu parça esasında ayakkabıyı çepeçevre saran dar kösele şerit şeklindedir. Vardola, astar köselesi ile sayayı yani 3 parçayı birbirine bağlar. Taban köselesi de vardolaya, taban köselesinde falçata ucu ile açılmış haramaki kanalından elde veya kazuma makinesi ile dikilir.
VİDALA	Çanta ve ayakkabı yapılan tabaklanmış dana derisi.
YAMACI	Ayakkabı eskicisi.
YEMENİ	Bir tür hafif ve kaba ayakkabı.
YURAK	Ayakkabı yaması.
ZENNE	(zen-Far/ne-Far-kadınca)3-4 mm klaınlıkta olan bayan ayakkabılarının işlenmiş köseleleridir.